Z dziejów Karczewa 17 lutego 2014

Wioska należała wówczas do przybyłego z Węgier rodu Samsonów. Pod koniec XIV wieku ostatni Samsonowie nosili już nazwisko Karczewskich. Karczewscy władali miejscowością do końca XVI wieku. Na początku XVII wieku wieś przeszła we władanie Trachów Gnińskich, gdyż w 1647 nabył ją Stanisław Gniński z Gnina. Właścicielami Karczewa w XVII wieku była także rodzina Żegockich, ale w 1742 roku jako właściciel wymieniony jest Paweł Rola Zbijewski. Kolejnym właścicielem został Piotr Czapski, a po nim Konstancja z Czapskich Mielżyńska, której mężem był Maksymilian. Jego potomek Mikołaj Mielżyński sprzedał w 1852 roku Karczewo Emilii z Koczorowskich Chłapowskiej z Bonikowa. Od 1907 roku ostatnimi właścicielami Karczewa byli Kęszyccy. W skład dóbr karczewskich wchodziły Jaskółki, Plastowo, Łęki Wielkie, Wolkowo oraz Gnin. Po śmierci Józefa Kęszyckiego w 1915 roku właścicielem została wdowa po nim Helena z d. Paetzold. W 1937 roku ostatnim właścicielem Karczewa został Karol Joachim Kęszycki.
Majątek ziemski Karczewo przedstawiał się bardzo okazale. W 1770 roku w spisie inwentarza znajdowały się m.in. 23 konie, 23 krowy, 9 wołów, 550 owiec, 95 świń, 30 kur, 2 koguty i 16 gęsi. W 1913 roku hodowano 81 koni, 238 sztuk bydła, 109 świń i 978 owiec. W 1881 roku w Karczewie było 31 domów i 209 mieszkańców. Jak zaznaczono wszyscy byli katolikami. Wśród mieszkańców było 52 analfabetów. Powierzchnia dóbr wynosiła wówczas 2055 ha. W 1921 roku było w Karczewie 35 domów, w których mieszkało 289 osób a 10 lat później liczba domów i mieszkańców zmniejszyła się i wynosiła 34 domy i 205 osób. W obszar dworski wchodzi pałac i duży park krajobrazowy o powierzchni 7,12 ha. Zamieszkany obecnie, ale zaniedbany pałac wzniesiony został na początku XIX wieku przez Mikołaja Mielżyńskiego i w 1908 roku przebudowany w/g projektu sławnego architekta Rogera Sławskiego (był m.in. projektantem kościoła w Kamieńcu). Budynek pałacu jest murowany, podpiwniczony. W części środkowej jest dwukondygnacyjny, a w części bocznej jednokondygnacyjny. Dachy budynku są mansardowe. W narożu pałacu znajduje się dwukondygnacyjna wieża.

Jan Pawicki