Wojna polsko-bolszewicka 17 lutego 2014

Zwycięskie zakończenie wojny zadecydowało w sposób ostateczny o istnieniu II RP. „Ponad trupem białej Polski wiedzie droga ku ogólnoświatowej pożodze. Na bagnetach przeniesiemy szczęście i pokój pracującej ludności”. Tak wypowiedział się 90 lat temu jeden z czołowych bolszewickich dowódców wojskowych Michaił Tuchaczewski.
Znaczący udział w wydarzeniach, jakie miały miejsce na wschodzie naszego kraju, zaznaczyły oddziały wojsk wielkopolskich. Jeszcze w toku Powstania Wielkopolskiego organizację regularnych sił zbrojnych podjął kapitan, a później mjr Stanisław Taczak, a od 16 stycznia 1919 roku kontynuował to dzieło gen. Dowbór-Muśnicki. Już 17 stycznia 1919 roku powołano do wojska rekrutów z roczników 1897-98 oraz 1900, a następnie od 4 marca 1919 roku kolejne roczniki, tj.1891-94 oraz 1901. 5 stycznia 1919 w Poznaniu powstało Dowództwo Główne Powstania, a 7 stycznia podzielono obszar objęty walką na siedem okręgów, których liczbę od 13 stycznia zwiększono o kolejne dwa – Kościan i Inowrocław. Mjr Taczak podjął decyzję, by małe oddziały powstańcze zorganizować w większe, a więc szwadrony, bataliony i pułki. Kolejna reorganizacja nastąpiła od 18 stycznia 1919 roku, kiedy podzielono linię styku z nieprzyjacielem na cztery fronty: północny, zachodni, południowo-zachodni i południowy. W skład wojsk frontu płd.-zach. wchodziła tzw. „Grupa Leszno”, w której znajdowały się m.in. oddziały kościańskie i śmigielskie. Jego dowódcą został płk Michał Milewski. Realizując wcześniejszą decyzję mjr. Taczaka, gen. Dowbór-Muśnicki przystąpił do tworzenia w każdym okręgu dywizji piechoty, składającej się z czterech pułków piechoty, artylerii i jazdy. Powstały więc 1.,2. i 3. Dywizja Strzelców Wielkopolskich. W skład 1. Dywizji wchodził 1.,2.,3. i 4. Pułk Strzelców Wlkp., 3. Pułk Artylerii Polowej (później 14.) oraz 1. Pułk Ułanów Wlkp. (później 15.). 2. Dywizja Strzelców Wlkp. została sformowana na podstawie rozkazu z 6 marca 1913 roku. W jej skład wchodziły 5.,6.,7. i 8. pułk. Pułki 9., 10., 11. i 12. znalazły się w składzie 3. Dywizji. W sierpniu 1919 roku przystąpiono do organizacji 4. Dywizji Strzelców Wlkp., którą przemianowano później na Dywizję Strzelców Pomorskich. Zorganizowany został w tym czasie także 1. i 2. Pułk Rezerwowy. W skład pierwszego wchodziła m.in. kompania kościańska. Powstał również Dywizjon Pociągów Pancernych, Poznański Batalion Śmierci, Oficerska Szkoła Piechoty, Oficerska Szkoła Artylerii, Oficerska Szkoła Obrony Krajowej oraz wiele innych jednostek różnych specjalności. W dniach 25-27 października 1919 roku dokonał się akt formalnego przejęcia władzy nad wojskami wielkopolskimi przez naczelnego wodza. Efektem tego działania była likwidacja Dowództwa Frontu Wielkopolskiego z gen. Dowbór-Muśnickim na czele. Zgodnie z rozkazem ministra spraw wojskowych z 10 grudnia 1919 roku dotychczasowa 1. Dywizja Strzelców Wlkp. stała się 14. Dywizją, a poszczególne pułki otrzymały nową numerację, tj. 55., 56., 57. i 58. 2. Dywizja Strzelców Wlkp. stała się od tego dnia 15., a pułki otrzymały numery 50., 60., 61. i 62. 3. Dywizję przekształcono w 17. z pułkami 67.,68.,69. i 70. Wojsko wielkopolskie w tej fazie organizacji osiągnęło stan 120 tysięcy żołnierzy, z tego 72 tysiące jednostek bojowych.

c.d.n.
Jan Pawicki

 

d01
gen. J. Dowbór-Muśnicki

d02
Naczelnik Państwa Józef Piłsudski odbiera defiladę Wojsk Wielkopolskich w czasie uroczystego zjednoczenia sił zbrojnych byłego zaboru pruskiego z Wojskiem Polskim w dniu 27 grudnia 1919 r. (po lewej gen. J. Dowbór-Muśnicki)

d03
Przysięga generała Dowbór-Muśnickiego podczas zaprzysiężenia wojska na Placu Wolności w dniu 26 stycznia 1919 r.

Śmigiel, Miasto Wiatraków
Śmigiel Travel
Centrum Kultury w Śmiglu