Z dziejów Wydorowa 17 lutego 2014

O istnieniu tej miejscowości powstałej prawdopodobnie jako folwark na skraju Radomicka wspominają księgi kościelne z lat 1719-20. Być może zostało zasiedlone przez kolonistów niemieckich po straszliwej zarazie z roku 1709, kiedy w pobliskim Sierpowie zmarło 30 osób. Wyderowo było niewielką miejscowością, gdyż pod koniec XIX wieku znajdował się tutaj tylko 1 dom, zamieszkały przez 23 osoby. W wyniku działalności słynnej Komisji Kolonizacyjnej osadzono tam wielu kolonistów niemieckich. W pobliżu drogi Poznań-Wrocław wybudowano szereg domów dla pracowników leśnych. Każdy z tych domów otrzymał nazwę ptaka, a więc n.p. Fink (zięba), Star (szpak), Sperling (wróbel), Amsel (kos) itp. Związany z ta akcją rozwój miejscowości spowodował, że 30.9.1921 roku w Wydorowie było już 30 domów, w których mieszkało 195 osób. W grudniu 1931 roku odnotowano, że było tam 31 domów i 213 mieszkańców. Ciekawa jest historia pomnika postawionego w Wydorowie około 1912 roku dla uczczenia obywateli niemieckich poległych w południowej Afryce. Przywiezione do Wydorowa kamienie były tłuczone i odpowiednio formowane przez kamieniarza Wojciecha Drożdżyńskiego. Sam pomnik był zbudowany w formie wieży obronnej. Wewnątrz znajdowały się schody, którymi można było wejść na jej szczyt. Wokół pomnika posadzono świerki i topole. W górnej części znajdował się napis w języku oczywiście niemieckim: „Gdzie niemiecki orzeł rozpostrze skrzydła to ziemia jest niemiecka i pozostanie niemiecka”. Kolejny napis znajdował się na marmurowej tablicy usytuowanej w dolnej części pomnika i głosił: „Wojownikom w południowej Afryce”. Po odzyskaniu niepodległości górny napis został zamalowany, a tablicę usunięto. W 1931 roku na pomniku umieszczono krzyż i figurę Matki Boskiej Korony Polskiej z dwoma aniołkami. Umieszczono tam napis: „Ufundowane przez gminę Wyderowo 1931”. Po 1939 roku Niemcy ponownie umieścili na pomniku dawne napisy, a figurę Matki Boskiej zdjęto i przechowywano w kościele w Radomicku. W 1945 roku pomnik został rozebrany, a materiały budowlane uzyskane przy okazji zostały wykorzystane do budowy w Kościanie mauzoleum ku czci Polaków zamordowanych w czasie okupacji.

Jan Pawicki