Z dziejów Koszanowa 17 lutego 2014

W 1301 roku występuje nazwa Kossanow, w 1401 roku Kossonowo, w 1411 Choszanowo, w 1413 Kozzonow, w 1580 Koszanowo, a w 1581 Kossonowo. Niemcy nadali wiosce nazwę Kuschen. Nazwa ta wywodzi się najprawdopodobniej od imienia założyciela – Koszana. W XIII wieku właścicielem Koszanowa był Bogufał Dzieżykrajewic, prawdopodobnie kanonik poznański, który w 1301 roku darował część swoich posiadłości biskupowi poznańskiemu. W 1337 roku właścicielem Koszanowa został Andrzej, kasztelan poznański i starosta generalny wielkopolski. W 1352 roku jako właściciele Koszanowa występują Franciszek i Ubysław, którzy za udział w buncie szlachty wielkopolskiej zostali w 1370 roku ukarani przez króla Kazimierza Wielkiego konfiskatą wsi. Po nich właścicielami zostali Ramszowie, przybyli z Opalenia, znajdującego się w Łużycach Górnych. Jednym z Ramszów był Rydygier, który przyjął nazwisko Koszanowskiego. W 1415 roku Henryk Ramsz otrzymał od króla Władysława Jagiełły dekret lokacyjny, na podstawie którego Koszanowo stało się miastem. Śmigiel był jego przysiółkiem, a po 1435 roku Koszanowo było już nazywane Śmiglem. To na terenie Koszanowa znajdował się kościół parafialny p.w. św. Wita. W 1424 roku wzmiankowany był proboszcz Bernard. W 1443 roku Katarzyna Koszanowska i jej synowie Władysław i Mikołaj sprzedali Koszanowo Łodziom z Bnina, którzy przyjęli później nazwisko Śmigielscy. W późniejszym okresie Koszanowo było dzielone między różne osoby. W 1580 roku Mateusz Niwski posiadał tutaj 3 łany (1 łan ok. 20 ha), Więcław Rozdrażewski 4,5 łana i 2 młyny wodne, a Jadwiga Śmigielska 3,75 łana. Kolejny właściciel Stanisław Cikowski sprzedał Koszanowo Pawłowi Arciszewskiemu, a ten bratowej Helenie, która następnie sprzedała je Rafałowi VII Leszczyńskiemu. Po Leszczyńskich Koszanowem władali Sułkowscy, a następnie Chłapowscy. Na początku XIX wieku Koszanowo przeszło w ręce księżnej Acerenza Pignatelii z Żagania, która scedowała je księciu kurlandzkiemu Bironowi. Ostatnim właścicielem z tej rodziny był Gustaw Biron von Curland. W 1903 roku posiadłość stała się własnością państwa pruskiego. W 1912 roku Koszanowo zostało przejęte do Komisji Kolonizacyjnej przez Carla von Hoffmannsvaldau. Następnie majętnością władała wdowa po nim Minna z d. Kapell, a od 1933 roku do końca II wojny światowej Maria Luiza Fengler.

W 1881 roku w Koszanowie było 35 domów, w których mieszkało 421 osób, w tym 367 katolików i 54 osoby wyznania ewangelickiego. 63 osoby były analfabetami. W obszarze dworskim były 4 domy zamieszkałe przez 126 osób – 111 katolików, 15 ewangelików. 42 osoby były analfabetami. W 1913 powierzchnia dóbr rycerskich Koszanowa wynosiła 433,5 ha. Hodowano tam 45 koni, 98 krów, 88 świń i 11 owiec. Liczba domów i mieszkańców zmieniła się w okresie przed II wojną światową. Z przeprowadzonego w 1921 roku spisu powszechnego wynikało, ze 30.9.1921 roku we wsi Koszanowo było 85 budynków, w których mieszkało 541 osób. Z kolei w obszarze dworskim Koszanowa było 5 budynków zamieszkałych przez 121 mieszkańców. Kolejny spis, przeprowadzony 10 lat później, wykazał, że we wsi Koszanowo było juz 90 budynków, w których mieszkało 514 osób. W obszarze dworskim było 7 budynków, w których mieszkały 154 osoby.

Warto wiedzieć, że pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku dwór znajdujący się w zespole dworskim został rozebrany w 1993 roku.

Jan Pawicki