Pałac w Wonieściu. 17 lutego 2014

Wonieść była we władaniu zakonników, aż do roku 1797. Od 1799 roku, tj. po sekularyzacji dóbr zakonnych, do 1803 roku znajdowała się w rękach rodziny von Beyer. W 1803 roku tę miejscowość kupił Franciszek Bojanowski, którego rodzina władała majątkiem do 1864 roku, czyli do czasu, gdy sprzedano majątek Ludwikowi von Wedemeyerowi. Jego rodzina władała tamtejszymi dobrami do końca II wojny światowej. W 1580 roku w skład majątku wchodziło 12 i 3 łanów osiadłych i m.in. 3 zagrodników, 4 komorników i 2 wiatraki. W 1881 roku w skład majątku Wonieść wraz z Gniewowem wchodziło 723,98 ha, a majątek specjalizował się w hodowli bydła rasy angielskiej i w tuczu. Pod koniec XIX wieku funkcjonowały tam: mączkarnia i mleczarnia.
Istniejący do dzisiaj pałac został zbudowany w 1900 roku nakładem Justusa von Wedemeyera nad brzegiem jeziora Wonieskiego. Obecnie park wraz z pałacem stanowi filię Szpitala Neuropsychiatrycznego w Kościanie. Do zespołu pałacowego można wejść przez dwie bramy. Droga od jednej z nich prowadzi do pałacu, a druga na podwórze gospodarstwa. Pałac jest budynkiem eklektycznym, odnoszącym się do renesansu północnego, a częściowo do baroku. Piętrowy budynek z wysokim szczytem jest murowany i osadzony na kamiennym cokole. Szczyt budynku znajduje się nad wielkim arkadowym oknem i wejściem do budynku. Obok szczytu znajdują się liczne wieżyczki, wykusze i okienka umieszczone w dachu, który jest dwuspadowy. W szczycie budynku znajduje się kartusz herbowy oraz data „1900”. Ciekawa jest elewacja pałacu od strony jeziora. Znajduje się tam taras, do którego prowadzą dwubiegunowe schody, obok których znajdują się okrągłe wieżyczki. Nad tarasem umieszczony jest balkon. Wewnątrz pałacu zachowało się wiele elementów jego dawnego wyposażenia, np. stolarka, piec, kominki, witraże, itp. Do pałacu przylega duży park krajobrazowy o powierzchni 12,2 ha, w którym zachowało się wiele starych drzew. Pałac i park stanowią tamtejszy Zespół Rezydencjalny.

Jan Pawicki

Śmigiel, Miasto Wiatraków
Śmigiel Travel
Centrum Kultury w Śmiglu