Wiatraki w Osiecznej 24 lipca 2020

WŚ nr 6/06

„…Tobie Polsko ta kropla krwi wrzącej,
Tobie Polsko tych serc naszych bicie,
Tobie każdy cień myśli gorącej,
Tobie wszystko na śmierć i życie…”

/Roman Wilkanowicz/

Osieczna – miasteczko nad Jeziorem Łoniewskim, położone ok. 10 km na płn.-wsch. od Leszna i ok. 20 km od Śmigla. Nazwa miejscowości pochodzi od znanego w dawnej polszczyźnie, a dziś w gwarach wyrazu osiek. Nie wiadomo tylko, czy owa nazwa oznaczała miejsce umocnione zasiekami z pni drzewnych (takie objaśnienie podsuwałoby istniejące w pobliżu grodzisko), czy też ogrodzone pastwisko.

Osieczna uzyskała prawa miejskie w 1370 roku. Do zabytków miasta należy m.in. zamek datowany na 1472 rok, wielokrotnie przebudowywany – obecnie sanatorium dla dzieci, kościół farny św. Trójcy z 1540 roku a także klasztor i kościół św. Walentego, wzniesiony w 1729 roku dla franciszkanów z ciekawym wnętrzem wykonanym z drewna dębowego.

Nad jeziorem mieszczą się ładnie położone ośrodki wypoczynkowe i kąpielisko.

Najbardziej znanym miejscem w Osiecznej jest wzniesienie, na którym znajdują się trzy wiatraki – koźlaki (taka ilość w jednym miejscu to rzadkość). Dwa z nich są z XIX wieku, trzeci - najstarszy z 1761 roku.

W czasie Powstania Wielkopolskiego 11 I 1919 roku pod wiatrakami doszło do potyczki pomiędzy 350 powstańcami a regularnymi oddziałami niemieckimi dowodzonymi przez porucznika von Bismarcka.

„Nikt im iść nie kazał, poszli, bo tak chcieli,
Bo takie dziedzictwo wziął po dziadach wnuk.
Nikt nie pytał o nic, a wszyscy wiedzieli,
Że idą walczyć, spłacić swej Ojczyźnie dług”.

Był to czas, gdy ważyły się losy Osiecznej, czy będzie polskim, czy niemieckim miastem.

Oddziały niemieckie dysponowały dwoma działami, plutonem miotaczy min i pięcioma cekaemami. Powstańcy byli słabo uzbrojeni, mieli tylko trzy ciężkie i cztery lekkie karabiny maszynowe oraz…sztucery myśliwskie. Dwa niemieckie natarcia od strony Jeziorek zostały odparte, a polski kontratak na bagnety przerodził się w pogoń za Niemcami. Straty powstańców to trzech zabitych i 10 rannych (w bitwie Niemcy użyli granatów z trującymi gazami). 19 I 1919 roku pod wiatrakami powstaniec osiecki odczytał dekret wcielający Osieczną do odrodzonej Polski. Bitwę upamiętnia skromny pomnik stojący niedaleko wiatraków, a miejscowa szkoła nosi imię Powstańców Wielkopolskich.

Trzy wiatraki – niemi świadkowie tamtych wydarzeń stoją po dziś dzień w dobrej kondycji, może dlatego, że są własnością samorządu lokalnego, który znajduje fundusze na renowację tych pięknych obiektów. Jest także pomysł, aby w wiatrakach utworzyć muzeum młynarstwa i być może w niedalekiej przyszłości zobaczymy w Osiecznej pokazy mielenia zboża.

Pielęgnujmy tradycje, pamiętajmy o bohaterach, dzięki którym żyjemy dzisiaj w wolnej, niepodległej Polsce:, „Jaka by nie była ta Polska – to nasza Ojczyzna”.

Wzgórze z wiatrakami pod Osieczną zwiedziliśmy z młodzieżą gimnazjalną w rajdzie rowerowym z opiekunem p. Piotrem Andrynowskim.

Andrzej Weber