Z dziejów Bruszczewa 17 lutego 2014

W czasach niemieckich nazywano ją Prauschwitz. Nazwa wywodzi się od imienia osadnika Brosz lub Brosław. Nazwa miejscowości występuje już w 1180 roku, a więc wówczas, gdy stanowiła własność klasztoru w Lubiniu. W XIV wieku Bruszczewo stało się własnością kilku rodów rycerskich. Właścicielami byli m.in. Henryk Falkenhan z Piotrowa (1386), Tomisław (1395), Przebysław Borek Gryżyński z Brenna (1387-1432). W 1444 roku właścicielem był Andrzej Borek Jaszkowski, od którego w 1445 roku wieś nabyli Łodziowie Bnińscy. W późniejszym okresie Bruszczewo było własnością Pawła Arciszewskiego i jego bratowej Heleny, która sprzedała je Rafałowi VII Leszczyńskiemu. Leszczyńscy sprzedali wieś Sułkowskim, a od nich Bruszczewo kupili Chłapowscy. W 1784 roku właścicielem wsi był starosta Józef Chłapowski, a po nim w 1789 roku Ksawery Chłapowski. Od 1806 roku wieś wchodziła w skład dóbr księżny Joanny Katarzyny Acerenza-Pignatelli. W 1883 Bruszczewo kupił Kalist Biron von Curland, po którym odziedziczył je jego syn Gustaw. W 1903 roku majętność przejęło na własność państwo pruskie. W 1580 roku wielkość majątku wynosiła 2 łany. Było w nim 2 zagrodników, 1 osadnik i młyn walnika. W 1884 roku powierzchnia dóbr łącznie z Koszanowem wynosiła 212,54 ha. Pod koniec XIX wieku było w Bruszczewie 7 domów, w których mieszkało 90 osób, a w tym 76 katolików i 14 protestantów. Rozwój wioski spowodował, że 30 września 1921 roku liczba domów wzrosła do 34, a mieszkańców do 234. 9 grudnia 1931 roku było w Bruszczewie 35 domów i 290 mieszkańców. Warto odnotować, że nowa szkoła w Bruszczewie powstała 16 listopada 1911 roku.

Jan Pawicki